»»» Θεία Κοινωνία
Θεία Κοινωνία
Τὸ μυστήριο τῆς Μετανοίας - Ἐξομολογήσεως
Πρωτοπρ. Γεωργίου Χρ. Εὐθυμίου
Ἐπικ. Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ε.Κ.Π.Α.
Ἡ ἁμαρτία
Εἶναι γεγονὸς ἀναμφισβήτητο, ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἁμαρτάνομε, «ὅτι οὐκ ἔστιν ἄνθρωπος, ὃς ζήσεται, καὶ οὐχ ἁμαρτήσει». Ἐκεῖνο, ἑπομένως, τὸ ὁποῖο διακρίνει τὸν Χριστιανὸ ἀπὸ τὸν μὴ Χριστιανὸ δὲν εἶναι ἡ ἀναμαρτησία, ἀλλὰ ἡ μετάνοια.
Μετὰ τὴν ἀποστασία τῶν πρωτοπλάστων μὲ τὴν διάπραξη τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας, ἡ ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας μπῆκε γιὰ τὰ καλὰ στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἁμαρτία, ποὺ εἶναι ἡ ἀθέτηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ καὶ συνεπάγεται τὸν χωρισμὸ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ Αὐτόν, ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο σὲ παρὰ φύσιν κατάσταση, ἐφ᾿ ὅσον αὐτὸς εἶναι πλασμένος γιὰ νὰ ζεῖ σὲ κοινωνία μὲ τὸν ἐν Τριάδι Θεό.
Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος πρὶν ἀπὸ τὴν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ πορευόταν «ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου» (Ἡσ. 9,1), μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, ὑποχείριος τῆς ἁμαρτίας, τοῦ διαβόλου καὶ τοῦ θανάτου. Ἡ κατάσταση αὐτὴ ἦταν μοιραία γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀδύνατο νὰ σωθεῖ μὲ τὶς δικές του μόνο δυνάμεις· Ὁ «Προμηθεὺς Δεσμώτης» τοῦ Αἰσχύλου εἰκονίζει ἀκριβῶς τὴν τραγικὴ καὶ ἀδιέξοδη ἀνθρωπίνως αὐτὴ κατάσταση.
Μεγάλη ἀρετὴ ἡ κατάκριση τῶν ἁμαρτιῶν μας
τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Χρυσόστομου
Ὅτι εἶναι ἐπικίνδυνο καὶ γιὰ τοὺς ὁμιλητὲς καὶ γιὰ τούς ἀκροατὲς νὰ γίνεται λόγος μόνο γιὰ τὰ εὐχάριστα, καὶ ὅτι εἶναι χρήσιμο καὶ μεγάλη ἀρετὴ ἡ κατάκριση τῶν ἁμαρτιῶν μας.
α΄. Ἀρκετά, νομίζω, σᾶς στενοχώρησα πρίν, καὶ σᾶς πλήγωσα βαθύτερα: πρέπει λοιπὸν νὰ σᾶς φροντίσω σήμερα, νὰ βάλω πάνω στὴν πληγὴ καὶ τὰ πιὸ γλυκὰ φάρμακα. Διότι αὐτὸς ὁ τρόπος τῆς θεραπείας εἶναι ἄριστος, νὰ μὴν καθαρίζη κανείς, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐπιδένη τὶς πληγές. Αὐτὸς ὁ νόμος τῆς διδασκαλίας εἶναι θαυμαστός, νὰ μὴν τιμωρῆ μόνο κανείς, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐπαινῆ καὶ νὰ παρηγορῆ. Ἐτσι πρόσταξε κι ὁ Παῦλος Ἐλεγξε, μάλωσε, παρηγόρησε. Ἄν παρηγορῆ κανεὶς πάντα, κάνει τοὺς ἀκροατὲς πιὸ ἀδιάφορους, κι᾿ ἂν μαλώνη μόνο, τοὺς κάνει σκληρότερους, γιατὶ δὲ μποροῦν νὰ σηκώσουν τὸ φορτίο τοῦ ἀδιάκοπου ἔλεγχου, καὶ ξεφεύγουν ἀμέσως. Γι’ αὐτὸ πρέπει νἄχη ποικιλία ὁ τρόπος τῆς διδασκαλίας. Ἐπειδὴ λοιπὸν πρωτύτερα ὁ λόγος πλήγωσε τὸ λογισμὸ τοῦ καθενὸς μὲ δύναμη, πρέπει σήμερα ἡ διδασκαλία µας νὰ ᾿ναι πιὸ γλυκιά, καὶ ἐμεῖς ποὺ πρὶν σᾶς θυμήσαµε τὶς εὐθύνες, πρέπει νὰ στάξωμε σὰ λάδι τὸν ἤρεμο λόγο, πάνω στοὺς πόνους ποὺ σᾶς ἔφερε ὁ ἔλεγχος.
Περὶ τῶν ἁγίων καὶ ἀχράντων τοῦ Κυρίου μυστηρίων
Ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ
Ὁ ἀγαθὸς καὶ πανάγαθος καὶ ὑπεράγαθος θεός, ὁ ὅλος ὢν ἀγαθότης, διὰ τὸν ὑπερβάλλοντα πλοῦτον τῆς αὐτοῦ ἀγαθότητος οὐκ ἠνέσχετο μόνον εἶναι τὸ ἀγαθὸν ἤτοι τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ὑπὸ μηδενὸς μετεχόμενον.
Τούτου χάριν ἐποίησε πρῶτον μὲν τὰς νοερὰς καὶ οὐρανίους δυνάμεις, εἶτα τὸν ὁρατὸν καὶ αἰσθητὸν κόσμον, εἶτα ἐκ νοεροῦ καὶ αἰσθητοῦ τὸν ἄνθρωπον.
Πάντα μὲν οὖν τὰ ὑπ' αὐτοῦ γενόμενα κοινωνοῦσι τῆς αὐτοῦ ἀγαθότητος κατὰ τὸ εἶναι (αὐτὸς γάρ ἐστι τοῖς πᾶσι τὸ εἶναι, ἐπειδὴ ἐν αὐτῷ εἰσι τὰ ὄντα, οὐ μόνον ὅτι αὐτὸς ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι αὐτὰ παρήγαγεν, ἀλλ' ὅτι ἡ αὐτοῦ ἐνέργεια τὰ ὑπ' αὐτοῦ γενόμενα συντηρεῖ καὶ συνέχει), ἐκ περισσοῦ δὲ τὰ ζῷα (κατά τε γὰρ τὸ εἶναι καὶ κατὰ τὸ ζωῆς μετέχειν κοινωνοῦσι τοῦ ἀγαθοῦ), τὰ δὲ λογικὰ καὶ κατὰ τὰ προειρημένα μέν, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ λογικόν, καὶ ταῦτα μᾶλλον· οἰκειότερα γάρ πώς εἰσι πρὸς αὐτόν, εἰ καὶ πάντων ὑπέρκειται ἀσυγκρίτως.
Ὁ μέντοι ἄνθρωπος λογικὸς καὶ αὐτεξούσιος γενόμενος ἐξουσίαν εἴληφεν ἀδιαλείπτως διὰ τῆς οἰκείας προαιρέσεως ἑνοῦσθαι τῷ θεῷ, εἴ γε διαμένει ἐν τῷ ἀγαθῷ, τουτέστι τῇ τοῦ κτίσαντος ὑπακοῇ.
Ἡ θεία Κοινωνία
Καί σάν ἔρθει ἡ στιγμή τῆς θείας Κοινωνίας καί πρόκειται νά πλησιάσεις τήν ἁγία Tράπεζα, πίστευε ἀκλόνητα πώς ἐκεῖ εἶναι παρών ὁ Xριστός, ὁ Bασιλιάς τῶν ὅλων. Ὅταν δεῖς τόν ἱερέα νά σοῦ προσφέρει τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου, μή νομίσεις ὅτι ὁ ἱερέας τό κάνει αὐτό, ἀλλά πίστευε ὅτι τό χέρι πού ἁπλώνεται εἶναι τοῦ Xριστοῦ.
Η παραλυσία του χωρισμού από τον Θεό
Πολλές φορές στή ζωή μας, ἐνῶ ἑτοιμαζόμαστε γιά τήν ἐπίτευξη ἑνός στόχου, διαπιστώνουμε ὅτι κάποιοι ἄλλοι μᾶς προλαβαίνουν. «Ἀργήσαμε», εἶναι ἡ φράση πού ἔρχεται αὐθόρμητα στά χείλη μας. Τό ἴδιο αἰσθανόταν καί ὁ παράλυτος τῆς Βηθεσδᾶ (Ἰωάν. 5,1-15), κάθε φορά πού ὁ Ἄγγελος κατέβαινε καί τάραζε τό νερό τῆς κολυμβήθρας καί κάποιος ἄλλος τόν προλάβαινε, ἔμπαινε μέσα καί θεραπευόταν. Δέν μένει ὅμως μόνο σ’ αὐτό. «Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω», λέει στόν Χριστό. Ἦταν καί ἡ μοναξιά του πού τόν ἔκανε νά μήν ἔχει κάποιον ὡς συμπαραστάτη, γιά νά τόν βοηθήσει νά πέσει στήν κολυμβήθρα πρῶτος καί νά γιατρευτεῖ.
Όσιος Ιάκωβος: Να ποιός φοβάται και δεν θέλει την Θεία Κοινωνία!
Από ομιλία του Αγίου Ιακώβου (Τσαλίκη):
«Άκουσε κυρία Μελετία, εμάς μας στηρίζει τέκνον μου, μας στηρίζει η προσευχή τέκνον μου… και η νηστεία και…και η ταπείνωσις και η Θεία Κοινωνία.
Ρώτησαν λέει τον Ποιμένα λέει τον Επίσκοπο… …τον Πατριάρχη της Ρωσίας Δεν μου λες λέει Δέσποτά μου λέει…δύο δημοσιογράφοι,
Δέσποτά μου λέει, δεν μου λέτε… …τι σας στηρίζει εσάς; Τους Παπάδες λέει και τους… …Χριστιανούς;
Λέει, η Θεία… Η Θεία Μετάληψις. Η Θεία Κοινωνία. Το ακούτε παιδιά μου!
Με την εξομολόγηση ο άνθρωπος λυτρώνεται
- Γέροντα, στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού οι Χριστιανοί έκαναν δημόσια εξομολόγηση. Βοηθάει αυτό;
- Άλλα τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού και άλλα τώρα. Σήμερα αυτό δεν βοηθάει.
- Γιατί, Γέροντα; Τότε είχαν πιο πολύ ζήλο;
Mετά τόν ἐκκλησιασμό
Ἐμεῖς ἄς ἀναχωροῦμε ἀπό τή θεία Λειτουργία σάν λιοντάρια πού βγάζουν φωτιά, ἔχοντας γίνει φοβεροί ἀκόμα καί στό διάβολο. Γιατί τό ἅγιο αἷμα τοῦ Κυρίου πού κοινωνοῦμε, ποτίζει τήν ψυχή μας καί τῆς δίνει μεγάλη δύναμη. Ὅταν τό μεταλαβαίνουμε ἄξια, διώχνει τούς δαίμονες μακριά καί φέρνει κοντά μας τούς ἀγγέλους καί τόν Κύριο τῶν ἀγγέλων.
Παραμονή ὥς τήν ἀπόλυση
Ἦρθες, λοιπόν, στήν ἐκκλησία καί ἀξιώθηκες νά συναντήσεις τό Xριστό; Mή φύγεις, ἄν δέν τελειώσει ἡ ἀκολουθία. Ἄν φύγεις πρίν τήν ἀπόλυση, εἶσαι ἔνοχος ὅσο κι ἕνας δραπέτης. Πηγαίνεις στό θέατρο καί, ἄν δέν τελειώσει ἡ παράσταση, δέν φεύγεις.
Κάθε πότε νά κοινωνοῦμε;
Ὑπάρχει κι ἕνα ἄλλο θέμα: Πολλοί κοινωνοῦν μιά φορά τό χρόνο, ἄλλοι δύο φορές, ἄλλοι περισσότερες. Ποιούς ἀπ’ αὐτούς θά ἐπιδοκιμάσουμε; Ὅσους μιά φορά, ὅσους πολλές ἤ ὅσους λίγες φορές μεταλαβαίνουν; Oὔτε τούς μία οὔτε τούς πολλές οὔτε τούς λίγες, μά ἐκείνους πού πλησιάζουν στό ἅγιο Ποτήριο μέ καρδιά ἁγνή, μέ βίο ἀνεπίληπτο. Aὐτοί ἄς κοινωνοῦν πάντα.
Ὁ Ἐκκλησιασμός
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Xρυσοστόμου
O EΚΚΛHΣIAΣMOΣ
Πρόλογος
H ΠIΣTH στό Θεό καί ἡ συμμετοχή στή θεία λατρεία, προπαντός στήν εὐχαριστιακή σύναξη, ἀποτελοῦν γιά κάθε ζωντανό μέλος τῆς Ἐκκλησίας δυό πραγματικότητες ἀξεχώριστες. Ὁ ἀληθινός χριστιανός δέν μπορεῖ νά ζήσει χωρίς τή θεία Λειτουργία. Tά ὑπερῶα τοῦ Mυστικοῦ Δείπνου καί τῆς Πεντηκοστῆς, πού συνέχειά τους εἶναι οἱ ἱεροί ναοί, ἀποτελοῦν κατεξοχήν τούς τόπους τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ καί τῆς διανομῆς τῶν θείων χαρισμάτων. Ἡ «ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό» προσκαρτέρηση τῶν πιστῶν ἐκφράζει τήν ἑνότητα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, πού ἐδῶ καί τώρα προγεύεται τά ἀγαθά τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Aὐτή τήν ἀλήθεια ἀπηχοῦν καί οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Πενθέκτης Συνόδου (691), ὅταν παραγγέλλουν ν' ἀποκόπτεται ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἐκεῖνος πού, χωρίς σοβαρό λόγο, δέν ἐκκλησιάζεται γιά τρεῖς συνεχεῖς Κυριακές.
Ὁ τακτικός ἐκκλησιασμός δέν ἀποτελεῖ γιά τόν πιστό μιάν ἁπλή καλή συνήθεια, ἕνα τυπικό θρησκευτικό καθῆκον, μιά κοινωνική ὑποχρέωση ἤ ἔστω μιά ψυχολογική διέξοδο ἀπό τόν ἀσφυκτικό κλοιό τῆς καθημερινότητος. Ἀντίθετα, μέ τήν προσέλευσή του στό ναό ἐκφράζει μιάν ὑπαρξιακή του ἀνάγκη. Tήν ἀνάγκη νά ζήσει ἀληθινά, αὐθεντικά. Nά συναντήσει τήν Πηγή τῆς ζωῆς του, τό Δημιουργό του, καί νά ἑνωθεῖ μαζί Tου. Nά ἐκφράσει τήν ἀγάπη καί τήν εὐλάβειά του στήν Παναγία μας καί στούς Ἁγίους, τούς φίλους τοῦ Θεοῦ. Nά νιώσει δίπλα του τούς πνευματικούς του ἀδελφούς.
55. Ο Μυστικός Δείπνος
Αι ετοιμασίαι διά το δείπνον — Το εστρωμένον ανώγεον — Έρις περί πρωτοκαθεδρίας — Ο Ιησούς νίπτει τους πόδας των μαθητών — «Καθαροί εστε αλλ' ουχί πάντες» — Διδασκαλία περί ταπεινώσεως — «Είς εξ υμών παραδώση Με» — «Μήτοι εγώ ειμι διδάσκαλε;» — Η παράδοσις του φριχτού μυστηρίου της Αγίας Ευχαριστίας
Ο πνευματικός καθορίζει κάθε πότε θα κοινωνάη ο πιστός
- Γέροντα, ο Απόστολος Παύλος γράφει: «Ο εσθίων και πίνων αναξίως κρίμα εαυτώ εσθίει και πίνει»[10]. Πότε κοινωνάει κανείς «αναξίως»;
Μετά την εξομολόγηση
- Γέροντα, μετά την εξομολόγηση δικαιολογείται να νιώθης βάρος;
Περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς - Λόγος πρῶτος
Λόγος πρῶτος·
ὅτι διὰ τῶν θείων συνίσταται μυστηρίων,
τοῦ βαπτίσματος, τοῦ μύρου
καὶ τῆς θείας κοινωνίας.
Ομιλία 49
Ἐάν τις ἐξελθὼν τῶν ἰδίων καὶ ἀποταξάμενος τῷ κόσμῳ τούτῳ καὶ τῆς τρυφῆς τοῦ κόσμου ἀπαλλαγεὶς καὶ κτημάτων καὶ πατρὸς καὶ μητρὸς ἕνεκεν τοῦ Κυρίου καὶ ἑαυτὸν σταυρώσας, ξένος καὶ πένης καὶ ἐνδεὴς γένηται, ἀντὶ δὲ τῆς ἀναπαύσεως τοῦ κόσμου ἀνάπαυσιν θεϊκὴν ἐν ἑαυτῷ μὴ εὕρῃ καὶ ἀντὶ τῆς προσκαίρου τρυφῆς τρυφῆς πνεύματος εἰς τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν μὴ αἴσθηται, καὶ ἀντὶ τῶν φθαρτῶν ἐνδυμάτων ἐνδύματα φ
Ομιλία 47
Ἡ δόξα Μωσέως, ἣν εἶχεν ἐν τῷ προσώπῳ, τύπος ἦν τῆς ἀληθινῆς δόξης. Ὃν γὰρ τρόπον ἐκεῖ ἀτενίσαι εἰς τὸ πρόσωπον Μωσέως οὐκ ἴσχυον Ἰουδαῖοι, οὕτω νῦν ἐκείνην τὴν δόξαν τοῦ φωτὸς ἐν ταῖς ψυχαῖς δέχονται οἱ Χριστιανοί, καὶ τὸ σκότος μὴ φέρον τὴν αὐγὴν τοῦ φωτὸς ἐκτυφλούμενον φυγαδεύεται.
Ομιλία 45
Ὁ τὸν μονήρη βίον ἐπιλεξάμενος πάντα τὰ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ στρεφόμενα πράγματα ἀλλότρια ἑαυτοῦ καὶ ξένα ἡγεῖσθαι ὀφείλει. Ὁ γὰρ ἐξ ἀληθείας μεταδιώκων τὸν σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ πάντα ἀρνησάμενος, ἔτι δὲ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, προσηλωμένον τὸν νοῦν εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ ἔχειν ὀφείλει, προτιμῶν δηλαδὴ τὸν Κύριον γονέων, ἀδελφῶν, γυναικός, τέκνων, συγγενείας, φίλων, ὑπαρχόντων.
Ομιλία 18
Εἴ τις ἐν τῷ κόσμῳ πλούσιος σφόδρα τυγχάνει καὶ θησαυρὸν ἀπόκρυφον κέκτηται, ἐκ τοῦ θησαυροῦ καὶ πλούτου οὗπερ ἔχει πάντα ὅσα θέλει κτᾶται, καὶ οἷα βούλεται ἐν τῷ κόσμῳ ἐξαίρετα κτήματα εὐχερῶς ἐπισυνάγει τῷ θησαυρῷ, πεποιθὼς ὅτι δι' αὐτοῦ πᾶσαν κτῆσιν ἣν ἂν βούληται εὐκόλως κτᾶται.
Ομιλία 13
Πάντα τὰ φαινόμενα ἔκτισεν ὁ Θεὸς καὶ ἔδωκε τοῖς ἀνθρώποις εἰς ἀνάπαυσιν καὶ τρυφήν, καὶ νόμον δικαιοσύνης ἔδωκεν αὐτοῖς. Ἀπὸ δὲ τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας ἄλλον καρπὸν ζητεῖ ὁ Θεὸς καὶ ἄλλην δικαιοσύνην, τὴν καθαρότητα τῆς καρδίας, συνείδησιν ἀγαθήν, λόγους χρηστούς, ἐνθυμήσεις σεμνὰς καὶ ἀγαθὰς καὶ πάντα τὰ τῶν ἁγίων κατορθώματα.
Ἡ ἀπόδοσις χαρίτων καὶ εὐχαριστίας
Ἐπειδὴ ὅλο τὸ καλὸ ποὺ κάνουμε προέρχεται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ γίνεται γιὰ τὸν Θεό, γι᾿ αὐτὸ εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε γιὰ κάθε καλή μας ἄσκησι, γιὰ κάθε νίκη καὶ γιὰ ὅλες τὶς εὐεργεσίες ποὺ δεχθήκαμε ἀπὸ τὸ σπλαχνικό του χέρι, τόσο τὶς φανερὲς ὅσο καὶ τὶς κρυπτές, τόσο τὶς κοινές, ὅσο καὶ τὶς ἰδιαίτερες, ὅπως ἀναφέρεται: «Νὰ εὐχαριστῆτε τὸν Θεὸ γιὰ τὸ κάθε τί, διότι αὐτὸ ε
Ἡ Πνευματικὴ καὶ νοερὴ Κοινωνία, δηλαδή, πῶς κοινωνεῖται νοερὰ καὶ πνευματικὰ ὁ Χριστός
Ἂν καὶ μυστηριακὰ δὲν μποροῦμε νὰ δεχθοῦμε τὸν Κύριό μας περισσότερο ἀπὸ μία φορὰ τὴν ἡμέρα, ὅμως πνευματικὰ καὶ νοερὰ μποροῦμε νὰ τὸν δεχώμαστε κάθε ὥρα καὶ κάθε στιγὴ διὰ μέσου της ἐργασίας ὅλων τῶν ἀρετῶν καὶ τῶν ἐντολῶν καὶ ἰδιαιτέρως μὲ τὴν θεία προσευχὴ καὶ μάλιστα τὴν νοερά (1).
Πῶς πρέπει νὰ ἐτοιμαζώμαστε γιὰ τὴν κοινωνία, γιὰ νὰ παρακινηθοῦμε στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ
Γιὰ νὰ παρακινηθῇς μὲ τὸ ἐπουράνιο αὐτὸ μυστήριο στὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, θὰ σκεφθῇς μὲ τὸ λογισμό σου τὴν ἀγάπη ποὺ ἔχει πρὸς ἐσένα ὁ Θεός, σκεπτόμενος ἀπὸ τὸ προηγούμενο βράδυ ὅτι ἐκεῖνος ὁ Μεγάλος καὶ Παντοκράτορας Θεὸς δὲν ἀρκέσθηκε μόνο στὸ ὅτι σὲ ἔπλασε κατ᾿ εἰκόνα καὶ καθ᾿ ὁμοίωσι καὶ ὅτι ἔστειλε στὴ γῆ τὸν Μονογενῆ του Υἱὸ νὰ περπατήσῃ τριάντα τρία χρόνια, γιὰ νὰ σὲ ζητήσῃ καὶ γιὰ
Πῶς πρέπει κανεὶς νὰ δέχεται τὸ πανάγιο Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, δηλαδὴ πῶς πρέπει νὰ δέχεται μυστηριακὰ τὸν Χριστό
Σὲ διάφορες περιπτώσεις μποροῦμε νὰ πλησιάζουμε σὲ αὐτὸ τὸ θειότατο μυστήριο, τὸ ὁποῖο γιὰ νὰ τὸ πετύχουμε πρέπει νὰ κάνουμε διάφορα πράγματα τὰ ὁποῖα εἶναι διαιρεμένα σὲ τρεῖς περιόδους: Πρὶν ἀπὸ τὴν Μετάληψι, τὸν καιρὸ τῆς Μεταλήψεως καὶ μετὰ τὴν Μετάληψι.
Ὁ πόλεμος καὶ ἡ ἀπάτη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ διάβολος, γιὰ νὰ ἐγκαταλείψουμε τὸν δρόμο τῆς ἀρετῆς ποὺ βαδίζουμε
Ἡ τέταρτη ἀπάτη μὲ τὴν ὁποία μᾶς ἐπιτίθεται ὁ πονηρὸς διάβολος, ὅταν μᾶς δῇ ὅτι βαδίζουμε τὸν εὐθὺ δρόμο τῆς ἀρετῆς, εἶναι οἱ διάφορες ἐπιθυμίες, ποὺ ξεσηκώνει ἐναντίον μας, γιὰ νὰ μᾶς κάνῃ νὰ ξεπέσουμε ἀπὸ τὴν ἐκγύμνασι τῶν ἀρετῶν στὶς κακίες.