Περὶ ἀγάπης καὶ ἐγκρατείας καὶ τῆς κατὰ νοῦν πολιτείας - Ἁγίου Θαλασσίου τοῦ Λιβύου

1. Ὁ πόθος ποὺ τείνει ὁλοκληρωτικὰ στὸ Θεό, δένει μὲ τὸ Θεὸ καὶ μεταξύ τους ἐκείνους ποὺ ποθοῦν.
2. Ὁ νοῦς ποὺ ἀπόκτησε πνευματικὴ ἀγάπη, δὲ διανοεῖται γιὰ τὸν πλησίον του ἐκεῖνα ποὺ δὲν ἁρμόζουν στὴν ἀγάπη.
3. Κρύβει τὴν ὑποκρισία κάτω ἀπὸ πλαστὴ ἀγάπη ἐκεῖνος ποὺ ἐπαινεῖ μὲ τὸ στόμα του, ἀλλὰ ἐξουθενώνει μὲ τὴν καρδιά του.
4. Ἐκεῖνος ποὺ ἀπόκτησε τὴν ἀγάπη, ὑπομένει ἀτάραχα τὰ λυπηρὰ καὶ ὀδυνηρὰ ποὺ τοῦ προξενοῦν οἱ ἐχθροί του.
5. Μόνον ἡ ἀγάπη ἑνώνει τὰ κτιστὰ ὄντα μὲ τὸ Θεὸ καὶ μεταξύ τους σὲ ὁμόνοια.
6. Ἀγάπη ἀληθινὴ ἔχει ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἀνέχεται νὰ ἀκούει ὑπονοούμενα, οὔτε φανερὲς κατηγορίες κατὰ τοῦ πλησίον.
7. Εἶναι ἄξιος τιμῆς ἐμπρὸς στὸ Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους ἐκεῖνος ποὺ δὲν κάνει τίποτε ποὺ νὰ καταργεῖ τὴν ἀγάπη.
8. Ἰδίωμα τῆς ἀνυπόκριτης ἀγάπης εἶναι ὁ ἀληθινὸς λόγος ἀπὸ ἀγαθὴ συνείδηση.
9. Κρύβει φθόνο κάτω ἀπὸ πλαστὴ φιλία, ἐκεῖνος ποὺ μεταφέρει στὸν ἀδελφὸ τὶς κατηγορίες κάποιου ἄλλου ἐναντίον του.
10. Ὅπως οἱ σαρκικὲς ἀρετὲς ἐπισύρουν τὴ δόξα τῶν ἀνθρώπων, ἔτσι καὶ οἱ πνευματικὲς ἐπισύρουν τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.
11. Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἐγκράτεια καθαρίζουν τὴν ψυχή, ἐνῶ ἡ καθαρὴ προσευχὴ λαμπρύνει τὸ νοῦ.
12. Ἐκεῖνος εἶναι δυνατὸς ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἀποδιώχνει τὴν κακία μὲ τὴν πράξη καὶ μὲ τὴ γνώση.
13. Ἐκεῖνος ποὺ ἀπόκτησε ἀπάθεια καὶ πνευματικὴ γνώση, ἔλαβε χάρη ἀπὸ τὸ Θεό.
14. Ἂν θέλεις νὰ νικήσεις τοὺς ἐμπαθεῖς λογισμούς, ἀπόκτησε ἐγκράτεια καὶ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον.
15. Φύλαξε τὸν ἑαυτό σου ἀπὸ ἀκράτεια καὶ μίσος, καὶ δὲ θὰ βρεῖς ἐμπόδιο στὸν καιρὸ τῆς προσευχῆς σου.
16. Ὅπως δὲν μπορεῖς νὰ βρεῖς ἀρώματα στὸ βόρβορο, ἔτσι στὴν καρδιὰ τοῦ μνησίκακου δὲν μπορεῖς νὰ βρεῖς εὐωδία ἀγάπης.
17. Νὰ κυριαρχεῖς γενναία στὸ θυμὸ καὶ τὴν ἐπιθυμία, καὶ πολὺ γρήγορα θ΄ ἀπαλλαγεῖς ἀπὸ τοὺς πονηροὺς λογισμούς.
18. Ἐκτοπίζει τὴν κενοδοξία ἡ κρυφὴ πνευματικὴ ἐργασία, καὶ διώχνει τὴν ὑπερηφάνεια τὸ νὰ μὴν ἐξουθενώνεις κανέναν.
19. Ἰδίωμα τῆς κενοδοξίας εἶναι ἡ ὑποκρισία καὶ τὸ ψευδός, ἐνῶ τῆς ὑπερηφάνειας, ἡ οἴηση καὶ ὁ φθόνος.
20. Ἄρχοντας εἶναι ἐκεῖνος ποὺ κυριάρχησε στὸν ἑαυτό του καὶ ὑπέταξε στὸ λογικὸ τὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα του.
21. Ἡ γνησιότητα τοῦ φίλου φανερώνεται στὸν πειρασμό, ὅταν μοιραστεῖ τὴν ἀνάγκη σου.
22. Ἀσφάλισε τὶς αἰσθήσεις μὲ τὴν ἡσυχία καὶ κρίνε τοὺς λογισμοὺς ποὺ ἔρχονται στὴν καρδιὰ.
23. Νὰ ἀντιμετωπίζεις χωρὶς μνησικακία τοὺς λογισμοὺς ποὺ προξενοῦν λύπη· νὰ ἔχεις ὅμως ἐχθρικὴ διάθεση πρὸς τοὺς φιλήδονους λογισμούς.
24. Ἡσυχία, προσευχή, ἀγάπη καὶ ἐγκράτεια, εἶναι τετράτροχο ἅρμα ποὺ ἀνεβάζει τὸ νοῦ στοὺς οὐρανούς.
25. Λιῶσε τὸ σῶμα σου μὲ ἀσιτία καὶ ἀγρυπνία, καὶ διώχνεις τὸ δήμιο λογισμὸ τῆς ἡδονῆς.
26. Ὅπως λιώνει τὸ κερὶ μπροστὰ στὴ φωτιά, ἔτσι λιώνουν οἱ ἀκάθαρτοι λογισμοὶ μπροστὰ στὸ φόβο τοῦ Θεοῦ.
27. Εἶναι μεγάλη ζημία τῆς συνετῆς ψυχῆς τὸ νὰ πολυκαιρίσει ὁ νοῦς σὲ ἀξιοκατηγόρητο πάθος.
28. Κάνε ὑπομονὴ στὰ λυπηρὰ καὶ ὀδυνηρὰ ποὺ σοῦ στέλνονται, γιατί μὲ αὐτὰ σὲ καθαρίζει ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ.
29. Ἀφοῦ ἀπέρριψες τὴν ὕλη καὶ ἀπαρνήθηκες τὸν κόσμο, ἀπαρνήσου τώρα καὶ τοὺς πονηροὺς λογισμούς.
30. Ἔργο χαρακτηριστικὸ τοῦ νοῦ εἶναι τὸ νὰ ἀσχολεῖται πάντοτε μὲ τὰ λόγια του Θεοῦ.
31. Ὅπως ἔργο τοῦ Θεοῦ εἶναι νὰ διοίκει τὸν κόσμο, ἔτσι ἔργο τῆς ψυχῆς εἶναι νὰ κυβερνήσει τὸ σῶμα.
32. Μὲ ποιὰ ἐλπίδα θὰ συναντήσουμε τὸ Χριστό, ἀφοῦ εἴμαστε δοῦλοι μέχρι τώρα στὶς ἡδονές;
33. Τὴν ἡδονὴ ἐκτοπίζουν ἡ κακοπάθεια καὶ ἡ λύπη, εἴτε θεληματική, εἴτε προερχόμενη ἀπὸ τὴ θεία πρόνοια.
34. Ὕλη τῶν παθῶν εἶναι ἡ φιλαργυρία, γιατί αὐξάνει τὶς ἡδονές.
35. Ἡ ἀποτυχία τῆς ἡδονῆς γέννα τὴ λύπη. Ἡ ἡδονὴ εἶναι ζευγμένη μαζὶ μὲ κάθε πάθος.
36. Τὸ μέτρο ποὺ ἔχεις στὴν ἀντιμετώπιση τοῦ σώματός σου, θὰ χρησιμοποιήσει ὁ Θεὸς ἀντίστροφα στὴν ἀνταπόδοσή Του.
37. Εἶναι ἔργα θείας κρίσεως, οἱ δίκαιες ἀνταποδόσεις γιὰ ὅσα διαπράχθηκαν μὲ τὸ σῶμα.
38. Ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ γνώση γεννοῦν ἀθανασία. Ἡ ἀπουσία τους γεννᾶ τὸ θάνατο.
39. Ἡ κατὰ Θεὸν λύπη ἐκτοπίζει τὴν ἡδονή. Ἡ ἐκτόπιση τῆς ἡδονῆς εἶναι ἀνάσταση τῆς ψυχῆς.
40. Ἀπάθεια εἶναι ἡ ἀκινησία τῆς ψυχῆς πρὸς τὴν κακία. Εἶναι ἀδύνατο νὰ τὴν ἀποκτήσει κανεὶς χωρὶς τὸ ἔλεος τοῦ Χριστοῦ.
41. Σωτήρας τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος εἶναι ὁ Χριστός. Ὅποιος ἀκολουθεῖ τὰ ἴχνη Του, ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὴν κακία.
42. Ἂν θέλεις νὰ σωθεῖς, ἀπαρνήσου τὴν ἡδονὴ καὶ ἀνάλαβε ἐγκράτεια καὶ ἀγάπη, μαζὶ μὲ ἀδιάλειπτη προσευχή.
43. Ἰδίωμα τῆς ἀπάθειας εἶναι ἡ ἀληθινὴ διάκριση. Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει διάκριση, πράττει τὰ πάντα μὲ μέτρο καὶ κανόνα.
44. Ὁ Κύριος καὶ Θεός μας εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Καὶ ὁ νοῦς ποὺ Τὸν ἀκολουθεῖ, δὲ θὰ μείνει στὸ σκοτάδι.
45. Συγκέντρωσε τὸ νοῦ σου καὶ πρόσεχε τοὺς λογισμούς σου· ὅσους βρεῖς ἐμπαθείς, πολέμησέ τους.
46. Τρία πράγματα εἶναι ποὺ σοῦ προκαλοῦν λογισμούς· ἡ αἴσθηση, ἡ μνήμη καὶ ἡ κράση τοῦ σώματος. Βαρύτεροι λογισμοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἔρχονται ἀπὸ τὴ μνήμη.
47. Ἐκεῖνος ποὺ τοῦ δόθηκε σοφία, γνώρισε τοὺς λόγους τῶν ἀσώματων ὄντων, καὶ ποιὰ εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ποιὸ τὸ τέλος τοῦ κόσμου.
48. Μὴν παραμελεῖς τὴν πρακτικὴ ἀρετὴ καὶ θὰ φωτιστεῖ ὁ νοῦς σου. Γιατί λέει ἡ Γραφή: «Θὰ σοῦ ἀνοίξω ἀόρατους καὶ ἀπόκρυφους θησαυρούς».
49. Ἐκεῖνος ποὺ ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὰ πάθη, βρῆκε χάρη Θεοῦ. Κι ἐκεῖνος ποὺ καταξιώθηκε καὶ ἔλαβε γνώση, βρῆκε τὸ «μέγα ἔλεος».
50. Ὁ νοῦς ποὺ ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὰ πάθη, γίνεται φωτόμορφος, καθὼς καταφωτίζεται ἀδιάλειπτα ἀπὸ τὶς θεωρίες τῶν ὄντων.
51. Φέγγος τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ ἁγία γνώση· ὅταν τὸ στερηθεῖ ὁ ἀνόητος, βαδίζει μέσα στὸ σκοτάδι.
52. Ἀνόητος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ζεῖ στὸ σκοτάδι, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ τὸν ὑποδέχεται τὸ σκοτάδι τῆς ἀγνωσίας.
53. Ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ τὸν Ἰησοῦ, θὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὴν κακία. Καὶ ἐκεῖνος ποὺ Τὸν ἀκολουθεῖ, θὰ δεῖ τὴν ἀληθινὴ γνώση.
54. Ὁ νοῦς ποὺ ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὰ πάθη, βλέπει χωρὶς πάθος τὰ νοήματα, καὶ ὅταν τὸ σῶμα εἶναι ξυπνητό, καὶ στὸν ὕπνο του.
55. Ὁ νοῦς ποὺ καθαρίστηκε τελείως, στενοχωρεῖται μέσα στὰ ὄντα καὶ θέλει νὰ βρίσκεται πάντοτε ἔξω ἀπὸ τὰ δημιουργήματα.
56. Μακάριος ἐκεῖνος ποὺ ἔφτασε στὴν ἀπέραντη ἀπειρία. Καὶ ἔφτασε ἐκεῖνος ποὺ ξεπέρασε ὅλα τὰ πεπερασμένα.
57. Ἐκεῖνος ποὺ σέβεται τὸ Θεό, ἐρευνᾶ τοὺς λόγους Του. Τοὺς βρίσκει ὁ ἐραστὴς τῆς ἀλήθειας.
58. Ὁ νοῦς ποὺ κινεῖται ἀπὸ εἰλικρίνεια, βρίσκει τὴν ἀλήθεια. Ἐκεῖνος ποὺ κινεῖται ἀπὸ πάθος, δὲ θὰ τὴ βρεῖ.
59. Ὅπως εἶναι ἄγνωστος ὁ Θεὸς στὴν οὐσία Του, ἔτσι καὶ στὴ μεγαλοσύνη Του εἶναι ἀπέραντος.
60. Τῆς οὐσίας (τοῦ Θεοῦ) ποὺ δὲν ἔχει ἀρχὴ καὶ τέλος, οὔτε τὴ φύση της δὲν μποροῦμε νὰ βροῦμε.
61. Σωτηρία ὅλης τῆς κτίσεως εἶναι ἡ ὑπεράγαθη πρόνοια τοῦ Κτίστη.
62. Ὁ Κύριος ὑποβαστάζει μὲ οἰκτιρμοὺς ὅλους ὅσοι κινδυνεύουν νὰ πέσουν, καὶ σηκώνει ὅλους ὅσοι ἔπεσαν καὶ συντρίφθηκαν.
63. Ὁ Χριστὸς εἶναι δίκαιος ἀναπόδοτης τῶν ζώντων καὶ τῶν νεκρῶν καὶ τῶν πράξεων τοῦ καθενός.
64. Ἂν θέλεις νὰ γίνεις κυρίαρχος τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, κόβε πρῶτα τὶς αἰτίες τῶν παθῶν.
65. Σύζευξε μὲ τὶς ἀρετὲς τὶς δυνάμεις τῆς ψυχῆς, καὶ αὐτὲς ἐλευθερώνονται ὁπωσδήποτε ἀπὸ τὸν τυραννικὸ ζυγὸ τῶν παθῶν.
66. Χαλίνωσε τὶς ὁρμὲς τῆς ἐπιθυμίας μὲ τὴν ἐγκράτεια, καὶ τὶς ὁρμὲς τοῦ θυμοῦ μὲ τὴν πνευματικὴ ἀγάπη.
67. Ἡ ἡσυχία καὶ ἡ προσευχὴ εἶναι μέγιστα ὄπλα τῆς ἀρετῆς· αὐτὲς οἱ δυὸ καθαρίζουν τὸ νοῦ καὶ τὸν κάνουν διορατικό.
68. Ὠφελεῖ μόνο ἡ πνευματικὴ συνομιλία. Ἀπὸ ὅλες τὶς λοιπές, προτιμότερη εἶναι ἡ ἡσυχία.
69. Ἀπὸ τοὺς πέντε τρόπους τῆς συνομιλίας, διάλεξε τοὺς τρεῖς, στὸν τέταρτο μὴν πλησιάζεις συχνά, κι ἀπὸ τὸν πέμπτο φύγε μακριά.
70. Ἀγαπᾶ τὴν ἡσυχία ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει πάθος πρὸς τὰ πράγματα τοῦ κόσμου. Ἀγαπᾶ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἀγαπᾶ κανένα πράγμα ἀνθρώπινο.
71. Ἡ συνείδηση εἶναι ἀληθινὸς δάσκαλος· ὅποιος ὑπακούει σ΄ αὐτήν, δὲ σκοντάφτει.
72. Ἡ συνείδηση δὲν κρίνει ἐκείνους μονάχα ποὺ ἔφτασαν στὸ ἄκρο τῆς ἀρετῆς ἢ τῆς κακίας.
73. Ἡ ἄκρα ἀπάθεια κάνει τὰ νοήματα ἀπαθῆ. Ἡ ἄκρα γνώση παρουσιάζει τὸν ἄνθρωπο στὸν Ὑπεράγνωστο.
74. Ἀξιοκατηγόρητη λύπη φέρνει ἡ ἀποτυχία στὶς ἡδονές. Ἐκεῖνος ποὺ καταφρόνησε τὶς ἡδονές, μένει χωρὶς λύπη.
75. Ἡ λύπη γενικὰ εἶναι στέρηση ἡδονῆς, εἴτε τῆς θεϊκῆς, εἴτε τῆς κοσμικῆς.
76. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀγαθότητα καὶ σοφία, τὶς ὁποῖες ὅποιος ἐπιτύχει, ζεῖ στὸν οὐρανό.
77. Ἄθλιος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ μὲ τὰ ἔργα του προτίμησε τὸ σῶμα ἀπὸ τὴν ψυχὴ καὶ τὸν κόσμο ἀπὸ τὸ Θεό.
78. Ἴση ἀγάπη πρὸς ὅλους ἔχει ὅποιος δὲ φθονεῖ τοὺς ἐνάρετους καὶ ἐλεεῖ τοὺς κακούς.
79. Ἐκεῖνος θὰ ἔπρεπε ἀληθινὰ νὰ κυβερνᾶ, ὁ ὁποῖος ἐφαρμόζει στὴν ψυχὴ καὶ στὸ σῶμα του τοὺς νόμους τῆς ἀρετῆς.
80. Πνευματικὸς ἔμπορος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ γιὰ χάρη τῶν μελλόντων ἀγαθῶν ἀπαρνήθηκε ἐξίσου καὶ τὰ εὐχάριστα καὶ τὰ λυπηρὰ τοῦ κόσμου.
81. Δυναμώνει τὴν ψυχὴ ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἐγκράτεια, καὶ τὸ νοῦ ἡ καθαρὴ προσευχὴ καὶ ἡ πνευματικὴ θεωρία.
82. Ὅταν ἀκοῦς ὠφέλιμο λόγο, μὴν κρίνεις ἐκεῖνον ποὺ διδάσκει, γιὰ νὰ μὴ στερηθεῖς τὴν ὠφέλιμη νουθεσία.
83. Ἡ πονηρὴ προαίρεση διανοεῖται κακά, καὶ τὰ κατορθώματα τοῦ πλησίον τὰ βλέπει γιὰ ἐλαττώματα.
84. Μὴν ἐμπιστεύεσαι τὸ λογισμό σου ποὺ κρίνει τὸν πλησίον, γιατί ἀφοῦ ὁ λογισμός σου ἔχει συσσωρευμένη κακία, κάνει καὶ κακὲς σκέψεις.
85. Ἡ ἀγαθὴ καρδιὰ ἔχει ἀγαθὲς ἔννοιες. Γιατί οἱ λογισμοί της εἶναι ἀνάλογοι μὲ τὸ ἀγαθὸ ἀπόθεμά της.
86. Πρόσεχε τοὺς λογισμούς σου καὶ φεῦγε ἀπὸ τὴν κακία, γιὰ νὰ μὴ σκοτιστεῖ ὁ νοῦς σου καὶ βλέπει ἀλλὰ ἀντ΄ ἄλλων.
87. Ἀναλογίσου τοὺς Ἰουδαίους καὶ ἀσφάλισε τὸν ἑαυτό σου· αὐτοί, τυφλωμένοι ἀπὸ τὸ φθόνο, ἔβλεπαν σὰν Βεελζεβοὺλ τὸν Κύριο καὶ Θεό.
88. Ἡ πονηρὴ ὑπόνοια σκοτίζει τὴ διάνοια καὶ τὴν κάνει νὰ βλέπει ἐκεῖνα ποὺ εἶναι δίπλα στὸν δρόμο καὶ ὄχι τὸ δρόμο.
89. Δίπλα σὲ ὅλες τὶς ἀρετὲς βρίσκονται οἱ κακίες, καὶ γι΄ αὐτὸ οἱ πονηροὶ τὶς ἀρετὲς τὶς παραγνωρίζουν γιὰ κακίες.
90. Ὅταν ὁ νοῦς χρονίζει στὴν ἡδονὴ ἢ στὴ λύπη, πέφτει πολὺ γρήγορα στὸ πάθος τῆς ἀκηδίας.
91. Ἡ καθαρὴ συνείδηση ἀνυψώνει τὴν ψυχή. Ἀκάθαρτος λογισμὸς τὴν φέρνει στὰ καταχθόνια.
92. Ὅταν κινοῦνται τὰ πάθη, διώχνουν τὴν κενοδοξία· ὅταν πάλι ἐκτοπίζονται, τὴν ξαναφέρνουν.
93. Ἂν θέλεις νὰ ἐλευθερωθεῖς ἀπὸ ὅλα μαζὶ τὰ πάθη, ὁπλίσου μὲ ἐγκράτεια, ἀγάπη καὶ προσευχή.
94. Ὁ νοῦς ποὺ χρονίζει μὲ τὴν προσευχὴ κοντὰ στὸ Θεό, ἐλευθερώνει ἀπὸ τὰ πάθη τὸ παθητικὸ μέρος τῆς ψυχῆς.
95. Ὅταν ὁ Θεὸς ἔδωσε τὴν ὕπαρξη στὰ ὄντα, ἕνωσε συγχρόνως τὰ πάντα μὲ τὴν πρόνοιά Του.
96. Μὲ τὸ νὰ γίνει δοῦλος, ἐνῶ εἶναι Κύριος, φανέρωσε στὴν κτίση τὸ ἄκρον τῆς πρόνοιάς Του.
97. Ὁ Θεὸς καὶ Λόγος, ἀφοῦ σαρκώθηκε χωρὶς νὰ ὑποστεῖ μετατροπή, ἑνώθηκε μέσω τῆς σάρκας Του μὲ ὅλη τὴν κτίση.
98. Παράδοξο θαῦμα γίνεται στὸν οὐρανὸ καὶ στὴ γῆ· φάνηκε Θεὸς πάνω στὴ γῆ καὶ ἄνθρωπος στὸν οὐρανό, γιὰ νὰ ἑνώσει τοὺς ἀνθρώπους μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ νὰ χαρίσει σὲ ὅλη τὴν κτίση τὴ Θέωση.
99. Ὁ ἁγιασμὸς καὶ ἡ θέωση ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων εἶναι ἡ γνώση τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου Τριάδος.
100. Ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὰ πάθη εἶναι συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν. Ὅποιος δὲν ἐλευθερώθηκε μὲ τὴ χάρη ἀπὸ τὰ πάθη, δὲν ἔλαβε ἀκόμη τὴ συγχώρηση.

* Στὸ πρωτότυπο κείμενο τὰ κεφάλαια ἔχουν τὴν ἀκροστιχίδα: «Πνευματικῷ ἀδελφῷ καὶ ἀγαπητῷ κυρίῳ Παύλῳ Θαλάσσιος, τῷ μὲν φαινομένῳ ἡσυχαστής, τῇ δ΄ ἀληθείᾳ πραγματευτὴς κενοδοξίας».

^{Πηγή: Βιβλιοκαλία Κοζάνη 2006}