Ποῖος ἐνίκησε τὸν Διάβολον;

... Διὰ τοῦτο πρῶτον πάντων τὸ "γνῶθι σαυτόν". Ἤγουν νὰ γνωρίσῃς τὸν ἑαυτόν σου, ὁποῖος εἶσαι. Ὁποῖος εἶσαι τῇ ἀληθείᾳ, ὄχι ὁποῖος νομίζεις ἐσὺ ὅτι εἶσαι. Μὲ τὴν γνῶσιν αὐτὴν γίνεσαι ὁ σοφώτερος τῶν ἀνθρώπων.
Μὲ τοιαύτην ἐπίγνωσιν καὶ εἰς ταπείνωσιν ἔρχεσαι καὶ χάριν λαμβάνεις παρὰ Κυρίου. Εἰ δὲ καὶ δὲν ἀποκτήσεις αὐτογνωσίαν, ἀλλ ὑπολογίζεις εἰς μόνον τὸν κόπον σου, γνώριζε ὅτι πάντοτε μακρὰν τῆς ὁδοῦ θὰ εὑρίσκεσαι. Διότι δὲν λέγει ὁ Προφήτης: "ἰδέ, Κύριε, τὸν κόπον µου", ἀλλὰ "Ἰδέ, λέγει, τὴν ταπείνωσίν µου καὶ τὸν κόπον µου". Ὁ κόπος εἶναι διὰ τὸ σῶμα, ἡ ταπείνωσις διὰ τὴν ψυχήν· καὶ πάλιν τὰ δύο ὁμοῦ, κόπος καὶ ταπείνωσις, δι ὅλον τὸν ἄνθρωπον.

Ποῖος ἐνίκησε τὸν Διάβολον; Αὐτὸς ποὺ ἐγνώρισε τὴν ἰδίαν ἀσθένειαν, τὰ πάθη καὶ ἐλαττώματα, ὅπου ἔχει. Ὁ φοβούμενος νὰ γνωρίσῃ ἑαυτὸν, αὐτὸς μακρὰν τῆς γνώσεως μένει καὶ ἄλλο τίποτε δὲν ἀγαπᾷ παρὰ νὰ βλέπῃ μόνον λάθη στοὺς ἄλλους καὶ νὰ τοὺς κρίνῃ. Αὐτὸς δὲν βλέπει εἰς ἄλλους χαρίσματα, ἀλλὰ μόνον, ἐλαττώματα· δὲν βλέπει εἰς ἑαυτὸν ἐλαττώματα, παρὰ μόνον χαρίσματα. Καὶ τοῦτο εἶναι ἀληθῶς τὸ ὑστέρημα ὅπου πάσχομεν ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι τοῦ ὀγδόου αἰῶνος· ὅπου δὲν ἀναγνωρίζομεν ὁ εἷς τοῦ ἑτέρου τὸ χάρισμα. Ὁ ἕνας ὑστερεῖται πολλά, μὰ οἱ πολλοὶ τὰ ἔχουσιν ὅλα. Αὐτὸ ὅπου ἔχει ὁ ἕνας δὲν τὸ ἔχει ὁ ἄλλος. Καί, ἄν ἀναγνωρίζωμεν τοῦτο, πολλὴ ταπείνωσις γίνεται. Καθότι τιμᾶται καὶ δοξάζεται ὁ Θεός, ὅστις ποικιλοτρόπως ἐστόλισε τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὑπέδειξεν ἀνισότητα εἰς ὅλα του τὰ δημιουργήματα. Ὄχι καθώς πασχίζουν οἱ ἀσεβεῖς νὰ φέρουν ἰσότητα ἀνατρέποντες τὴν θείαν Δημιουργίαν. Ὁ Θεὸς τὰ πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν.

Ὅθεν, τέκνον µου, τώρα ποὺ εἶναι ἀρχὴ φρόντισε νὰ γνωρίσῃς τὸν ἑαυτόν σου καλῶς, διὰ νὰ βάλῃς θεμέλιον στερεὸν τὴν ταπείνωσιν. Φρόντισε νὰ μάθῃς τὴν ὑπακοήν, νὰ ἀποκτήσῃς τὴν εὐχήν.

Τὸ "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με" ἄς εἶναι ἡ ἀναπνοή σου.

Μὴ ἀφήνῃς τὸν νοῦν σου ἀργὸν, διὰ νὰ μὴ διδαχθῇς τὰ κακά. Μὴ ἀφήνεσαι νὰ κοιτάζῃς τὰς ἐλλείψεις τῶν ἄλλων, διότι, χωρὶς νὰ τὸ ἐννοῇς, θὰ εὑρίσκεσαι συνεργὸς τοῦ πονηροῦ καὶ ἀπρόκοπος εἰς τὸ ἀγαθόν. Μὴ συμμαχῇς ἐν ἀγνοίᾳ μὲ τὸν ἐχθρὸν τῆς ψυχῆς σου.

Ὡς πολυμήχανος ὁ ἐχθρὸς γνωρίζει καλῶς νὰ κρύπτεται πίσω ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τίς ἀδυναμίες.
Ὁπότε διὰ νὰ κτυπήσῃς αὐτόν, πρέπει νὰ πολεμήσῃς, νὰ θανατώσῃς τὸν ἑαυτόν σου -- ὅλα τὰ πάθη.
Ὅταν ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος ἀποθάνῃ, τότε θὰ καταργηθῇ ἡ δύναμις τοῦ ἐχθροῦ καὶ ἀντικειμένου.
Δὲν εἶναι ἡμῶν ἡ πάλη πρὸς ἄνθρωπον, ὅπου τυχὸν ἠμπορεῖς νὰ τὸν θανατώσῃς µυριοτρόπως, ἀλλὰ εἶναι πρὸς τὰς ἀρχὰς καὶ ἐξουσίας τοῦ σκότους. Δὲν πολεμοῦνται μὲ γλυκὰ καὶ λουκούμια, ἀλλὰ μὲ δακρύων ὀχετούς, μὲ πόνον ψυχῆς ἕως θανάτου, μὲ ἄκραν ταπείνωσιν καὶ ὑπομονήν. Νά τρέχῃ αἷμα ἀπὸ ὑπερκόπωσιν τῆς εὐχῆς. Νὰ πέφτῃς ᾿βδομάδες ἐξηντλημένος ὡς βαρειὰ ἀσθενής. Καὶ νὰ μὴν παραιτῆσαι τῆς μάχης, ἕως νὰ νικηθοῦν καὶ ὑποχωρήσουν οἱ δαίμονες. Ὁπότε λαμβάνεις ἐλευθερίαν παθῶν.

Καὶ λοιπόν, τέκνον µου, βίασε σεαυτόν ἐξ ἀρχῆς νὰ εἰσέλθῃς διὰ τῆς στενῆς πύλης· διότι µόνη αὐτὴ εἰσάγει εἰς τὴν εὐρυχωρίαν τοῦ Παραδείσου. Κόπτε καθ᾽ ἡμέραν καὶ ὥραν τὸ θέλημά σου καὶ μὴ ζητῇς ἄλλην ὁδὸν πλὴν αὐτῆς. Αὐτὴν ἐπεριπάτησαν οἱ πόδες τῶν ὁσίων Πατέρων. Ἀποκάλυψον καὶ σὺ πρὸς Κύριον τὴν ὁδόν σου καὶ αὐτὸς σὲ ὁδηγήσει. Ἀποκάλυψον εἰς τὸν Γέροντα τοὺς λογισμούς σου καὶ αὐτὸς σὲ θεραπεύει. Μὴ κρύψῃς ποτὲ λογισμόν σου, διότι ἐντὸς αὐτοῦ εὑρίσκεται κεκρυμμένη ἡ πονηρία τοῦ διαβόλου· ἐν τῷ λέγειν ἀφανίζεται. Μὴ ἀποκαλύψῃς σφάλμα ἑτέρου, εἰς δικαίωσιν ἰδικήν σου, διότι εὐθὺς ἡ χάρις ἀποκαλύπτει τὰ ἰδικά σου, ὅπου μέχρι τοῦ νῦν σὲ ἐσκέπαζεν. Ὅσον ἐσὺ ἐν ἀγάπῃ σκεπάζεις τὸν ἀδελφόν, τοσοῦτον ἡ χάρις θάλπει καὶ φυλάττει σε ἀπὸ συκοφαντίας ἀνθρώπων.

Διὰ δὲ τὸν ἄλλον ἀδελφὸν ὅπου λέγεις, φαίνεται ὅτι ἔχει ἀνεξομολόγητες ἁμαρτίες, ἐπειδὴ ἐντρέπεται νὰ τὲς εἰπῇ εἰς τὸν Γέροντα. Καὶ δι αὐτὸ λαμβάνει χώραν ὁ πειρασμός. Ὅμως πρέπει νὰ διορθώσῃ αὐτὸ τὸ ἄτοπον. Διότι χωρὶς ἐξομολόγησιν καθαρὰν ὁ ἄνθρωπος δὲν καθαρίζεται. Καὶ εἶναι κρῖμα νὰ ἐμπαίζεται ἀπὸ τὸν δαίμονα. Εἰς τὸ βάθος εἶναι κρυμμένος ἐγωισμός. Ὁ Κύριος νὰ φωτίσῃ νὰ ἔλθῃ εἰς αἴσθησιν.
Σὺ εὔχου καὶ ἔχε ἀγάπην εἰς αὐτὸν καὶ εἰς πάντας· πλὴν φύλαττε σεαὐτὸν ἀπὸ πάντων.

Πάντως τώρα ποὺ εἰσῆλθες στὸ στάδιον ἔχεις νὰ δοκιμάσῃς πολλῶν εἰδῶν πειρασμοὺς καὶ ἑτοιμάζου νὰ κάμῃς ὑπομονήν. Λέγε διαρκῶς τὴν εὐχὴν καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήσῃ μὲ τὴν χάριν Του. Δὲν εἶναι ποτὲ οἱ πειρασμοὶ, τῆς χάριτος ἰσχυρότεροι.

^{Πηγή: Ἔκφρασις Μοναχικῆς Ἐμπειρίας
Γέροντος Ἰωσήφ
Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Φιλοθέου}